Lyonel Feininger
[1871-1956]

Lyonel Feininger

Lyonel Charles Feininger (New York, 17 juli 1871 - aldaar, 13 januari 1956) was een Amerikaanse kunstschilder en karikaturist.
In het werk van Lyonel Feininger zijn sporen van kubisme, expressionisme, maar ook van het maniërisme zichtbaar. Feiningers ouders, beide professionele musici, waren van Duitse afkomst, maar hij groeide op in New York.
In 1886 werd hij naar Berlijn gestuurd om aan  conservatorium te studeren, hij had echter meer interesse in kunst. Hij studeerde in Berlijn aan de Königliche Akademie onder Ernst Hancke en aan ander Berlijnse kunstacademies met Karl Schlabitz en in Parijs met beeldhouwer Filippo Colarossi. Hij begon zijn carrière in 1894 als karikaturist voor verscheidene Duitse, Franse en Amerikaanse tijdschriften, waaronder de Harpers Round Table, de Harpers Young Peoples, Humoristische Blätter, Lustige Blätter, Das Narrenschiff, Berliner Tageblatt en Ulk.
In 1906 publiceerde Feininger zijn strips The Kin-der-Kids en Wee Willie Winkie's World voor de Chicage Tribune. Na onenigheid met de uitgevers stopte hij al na een paar maanden met deze strips al werden ze zeer gewaardeerd vanwege hun humor en grafisch experiment.
Feininger begon als schilder op de leeftijd van 36, na twintig jaar gewerkt te hebben als commerciële karikaturist. In 1911 worden zes werken van Feininger tentoongesteld in de Parijse Salon des Artistes Indépendants. Op uitnodiging van Franz Marc nam hij in 1913 deel aan een tentoonstelling van Der Blaue Reiter. Zijn eerste solotentoonstelling (van 45 schilderijen en 66 andere werken) vond op 2 september 1917 in de galerie Der Sturm plaats. In 1918 vond een tweede solotentoonstelling plaats in München. Dat zelfde jaar sloot hij zich aan bij de kunstenaarsgroep Novembergruppe waar hij Walter Gropius leerde kennen. Gropius nodigde hem in 1919 uit om als Meister (hoogleraar) les te geven aan het pas opgerichte Bauhaus in Weimar. Hij zou er tot het einde in 1933 blijven werken. In 1924 begonnen Feininger, Paul Klee, Wassily Kandinsky en Alexej Javlenski de groep Blaue Vier.

Vooral in deze jaren hield Feininger zich ook intensief met muziek bezig, hetgeen zijn vriendschap met de 'musicus' Klee een extra dimensie gaf. Uit bewondering voor de Fuga-kunst van J.S.Bach componeerde Feininger een aantal fuga's voor orgel, die door hun ruimtelijke opbouw een fraai voorbeeld zijn van Bauhaus-kunst, waarin de architectuur zo een prominente plaats innam.
Toen de NSDAP in 1933 aan de macht kwam, werd de situatie ondraaglijk voor Feininger en zijn vrouw die gedeeltelijk Joods was. Nadat zijn werk in 1936 als zogenaamde 'gedegenereerde kunst' (Entartete Kunst) was aangemerkt emigreerde hij met zijn vrouw in 1937 naar de Verenigde Staten.
Met een eerste overzichtstentoonstelling in het Moma in New York (1944) was ook in de Verenigden Staten zijn naam en faam gevestigd.
Feininger huwde Clara Fürst, dochter van de schilder Gustav Fürst en zij hadden twee dochters. Later ontmoette hij echter Julia Berg en scheidde hij van Clara. Zijn zoon, Andreas Feininger, werd een beroemde fotograaf.

wikipedia/W.H.
Een aantal Fuga's, oorspronkelijk geschreven voor orgel, werden door de Ebony Band geïnstrumenteerd en in 1992 uitgevoerd tijdens een concertserie getiteld 'Bauhaus en andere inspiratiebronnen'.