Pavel Haas (Brno, 21 juni 1899 – Auschwitz, 17 of 18 oktober 1944) was een Tsjechisch componist die tijdens de Holocaust is omgekomen in het concentratiekamp Auschwitz. Hij is vooral bekend om zijn liederen en strijkkwartetten.
Haas is geboren in de Tsjechische stad Brno, waar hij tot zijn deportatie naar het concentratiekamp Theresienstadt heeft gewoond. Hij studeerde compositie van 1919 tot 1921 bij Jan Kunc en Vilém Petrželka. Hierna volgde hij een tweejarige masterclass bij componist Leoš Janáček. Naast zijn werk als componist gaf hij ook compositielessen. In 1935 trouwde hij met Soňa Jakobson, met wie hij een dochter kreeg.

Hoewel de masterclass bij componist Leoš Janáček van grote invloed is geweest op het werk van Haas, heeft hij een zeer persoonlijke stijl ontwikkeld. Zijn muziek kenmerkt zich door invloeden uit de jazzmuziek en de Tsjechische volksmuziek. Hij schreef onder andere symfonieën, koormuziek, liederen, kamermuziek en muziek voor 3 films. Verder schreef hij muziek voor het theater en componeerde hij de opera Šarlatán (De Charlatan)

In 1941 werd hij gedeporteerd naar het concentratiekamp Theresienstadt.
Nadat de nationaalsocialisten culturele activiteiten in het kamp aanvankelijk tolereerden, gingen zij er begin 1942 toe over om kunstenaars van hun dagelijkse kampwerk te ontslaan, zodat zij hun roeping intensiever konden volgen. Op deze wijze dienden zij het kamp aan culturele glans te helpen met de bedoeling van Theresienstadt een modelkamp te maken om daarmee de geruchten over massamoorden op joden te kunnen ontkrachten.
Het eerste werk van Haas dat in het kamp werd uitgevoerd, waren de Vier Lieder auf Worte der Chinesischen Poesie; het concert vond plaats op 22 juni 1944, één dag vóór het bezoek van het internationale comité van het Rode Kruis. Tijdens dit bezoek werd ook zijn Studie für Streichorchester uitgevoerd onder leiding van de later beroemde dirigent Karel Ančerl, die het notenmateriaal onder zijn hoede nam en daarmee voor vernietiging behoedde.
Na afloop van de propagandaaktie stopten de nazis alle verdere culturele activiteiten en deporteerden zij op 16 oktober 1944 een groot aantal kunstenaars, waaronder Haas, naar het vernietigingskamp Auschwitz.


wikipedia / WH