In 1930 schreven Schulhoff en de theaterauteur, schrijver en journalist van de Frankfurter Zeitung Otto Rombach (1904-1984) het Jazzoratorium H.M.S.Royal Oak. Het moest, in de woorden van Rombach “een poging (zijn) om een vorm voor een hoorspel te vinden, die niet alleen voor de radio geschikt was”. Rombach introduceerde zijn werk in het radioblad FUNK (mei 1931) als volgt: “De grillige wereldgeschiedenis heeft de groteske stof geleverd, waarvoor een litteraire vorm gevonden diende te worden: de matrozen van een Engelse pantserkruiser H.M.S.Royal Oak kregen van hun admiraal te horen dat jazzmuziek voortaan verboden was. Er volgde een openbare opstand; maar niet de muitende bemanning, maar de admiraal werd veroordeeld, een uitspraak die niet in de laatste plaats onder druk van de publieke opinie tot stand kwam, waarmee de instelling van het Engelse volk gekenmerkt werd”.
De aanleiding tot dit stuk was een waar gebeurd voorval uit het jaar 1928. Op de H.M.S.Royal Oak, een reusachtig schip van 189 meter lengte, dat sinds 1915 over de oceanen voer, was een heftige ruzie ontstaan tussen drie officieren over de muziek van een bandje in de officiersmes. Het conflict liep volledig uit de hand en de ruziemakers belandden voor de krijgsraad. De hele affaire werd breed uitgemeten in de wereldpers.
De premiere voor de Frankfurter Rundfunk vond plaats op 9 mei 1931. De eerste scenische uitvoering een jaar later bij de ‘Junge Bühne’ in Breslau.
Na de uitzending bood de Frankfurter omroep de opname aan andere radiostations aan, zonder succes: men bleek bang te zijn dat een verheerlijking van de jazz, ook een tragikomische, op weerstand bij de luisteraars zou stuiten.
Tien jaar later, op 14 oktober 1939, werd het schip voor de kust van Schotland door Duitse torpedo’s tot zinken gebracht, waarbij 833 man de dood vonden.
Syncopated discipline recital on the 'Royal Oak'. Cartoon in 'The Evening Standard', 20 maart 1928.
