Hermann Heiss (1897-1966), geboren en gestorven in Darmstadt, studeerde aan het conservatorium van Frankfurt bij Sekles (compositie) en Renner (piano).
In 1922 sloot hij zich aan bij de 'Freie Gesellschaft für Musik' in Darmstadt. Door het echtpaar Paul en Ellie Bommersheim (filosoof en pianiste) kwam Heiss in aanraking met de theorieën van Schönberg en Hauer. Nadat hij Hauer in 1925 op de 'Donaueschinger Musiktage' had ontmoet, verhuisde hij tijdelijk naar Wenen om bij deze te gaan studeren.
Van 1928 tot 1933 was Heiss muziekleraar aan een school in Darmstadt. Bij zijn aanstelling fulmineerde de directeur van de instelling in een redevoering op heftige wijze tegen jazzmuziek. Heiss, die tijdens zijn krijgsgevangenschap in 1918 door een Amerikaans soldaat, een zwarte jazzpianist uit New Orleans, met het jazzvirus was besmet, reageerde hierop met de oprichting van een jazzklas en een band.
Van 1933 tot 1941 werkte Heiss als weinig succesvol freelance componist in Berlijn. Een concert aldaar (1934) met o.a. composities van hem, resulteerde in een publieks- en pers-schandaal.
De oorlog overleefde hij in armoede als kopiïst, huisbewaarder, cabaretier, operette- en varieté-dirigent en schrijver van losse artikelen.
Heiss behoorde tot de beklagenswaardige groep kunstenaars die niet wilde of niet in de gelegenheid was te emigreren en zich vrijwillig of noodgedwongen aanpaste aan de omstandigheden. Hij schreef een opdrachtwerk voor de Olympische Spelen van 1936 en een mars voor de Duitse luchtmacht.
Hij gaf zijn radicaal vernieuwende componeerstijl op en aanvaardde in 1941 een aanstelling als theorieleraar aan de militaire muziekacademie van Frankfurt, maar werd een jaar later alweer ontslagen omdat hij weigerde militaire bevelen op te volgen.
Kort na de oorlog, terug in zijn geboortestad Darmstadt, werd Heiss een belangrijk medewerker van de 'Ferienkurse ür moderne Musik' hét centrum van de muzikale avant-garde waar ook componisten als Boulez, Stockhausen en Henze hun carrière begonnen. In 1955 nam hij de leiding op zich van de studio voor electronische muziek.
W.H.

bibl.: Herbert Henck - Hermann Heiss - Nachträge einer Biografie. Kompost Verlag, 2009
ISBN 978-3-9802341-6-0