Artur Schnabel
Artur Schnabel (17 april 1882, Liprik/Galicië - 15 augustus 1951, Axenstein/Zwitserland), pianist en componist, leefde vanaf 1898 tot Hitlers machtsovername in 1933 in Berlijn.
Schnabers ouders verhuisden naar Wenen in 1884. De jonge Artur begon met pianolessen op zijn vierde en studeerde vanaf zijn zesde bij Professor Hans Schmitt. Drie jaar later werd hij aangenomen als leerling van de internationaal gerenommeerde pianopedagoog Theodor Leschetizky.
Zijn eerste optreden in Amsterdam vond plaats in 1917, toen hij de violist Carl Flesch begeleidde in de Kleine Zaal van het Concertgebouw.
Schnabel gold als onovertroffen vertolker van de grote Duitse klassieken, van Mozart tot Brahms, met een speciale voorliefde voor Schubert.
Grote erkenning oogstte hij met de eerste grammofoonopnamen van alle 32 pianosonates van Beethoven, die hij ook in een vijfdaagse cyclus in Berlijn, London en New York speelde (1927-1934).
Ook als leraar genoot Schnabel een grote reputatie, Clifford Curzon en Claude Frank behoorden tot zijn leerlingen.
Schnabel ontvluchtte Berlijn in 1933 en vestigde zich, na een verblijf van enkele jaren in London, in de Verenigde Staten. In 1944 verkreeg hij de Amerikaanse nationaliteit. Hij zou na de oorlog nooit meer in Duitsland en Oostenrijk optreden.
Gedurende zijn hele leven heeft Schnabel zich ook met componeren beziggehouden, hoewel zijn volledige oeuvre vrij klein is gebleven. Op zestienjarige leeftijd verschenen zijn eerste pianostukken die, evenals de vele liederen die hij als twintigjarige schreef, in een postromantische stijl (Brahms/Strauss) waren geconcipieerd. Om die reden distantieerde hij zich later van al zijn jeugdwerken.
Onder invloed van de door hem hooggeachte Arnold Schönberg (Schnabel had in een uitvoering van Schönbergs Pierrot Lunaire in 1924 in Berlijn, waaraan ook de cellist Gregor Piatigorski deelnam, de pianopartij gespeeld), veranderde hij zijn componeerstijl met nieuwe abstracte uitdrukkingsmiddelen, zich daarbij losmakend van de muzikale conventies op tonaal, harmonisch en ritmisch gebied.
Zijn grote faam als pianist en de complexiteit van zijn composities zijn er de oorzaak van dat de componist Schnabel vrijwel onopgemerkt is gebleven, ondanks uitvoeringen o.l.v. 'collega-onbekende-componisten' Georg Szell en Dimitri Mitropoulos.
WH