1992 : Donaueschingen 1921-1926

De doorbraak in de nieuwe muziek
Reeds van oudsher was Donaueschingen een muziekcentrum, dat intensieve contacten onderhield met de Mannheimer school. In 1913 werd door de toenmalige 'Fürstlich Fürstenbergische' muziekdirecteur Heinrich Burkhard, met royale steun van Prins Maximilian Egon II, de Gesellschaft der Musikfreunde zu Donaueschingen opgericht. Doelstelling: het toegankelijk maken van een van de grootste en waardevolste privé-bibliotheken van Duitsland en het weer tot klinken brengen van de in de bibliotheek bewaarde, onuitgegeven werken van Cimarosa, Ditters von Dittersdorf, Gossec, Haydn, Mozart en Kalliwoda. In 1920 realiseerde men zich dat het een Donaueschinger traditie was om hedendaagse muziek te propageren: zo gebeurde het reeds is Mozarts tijd. Men besloot, op initiatief van de Mannheimse Concervatoriumdirecteur Prof. Willy Rehberg, deze doelstelling opnieuw leven in te blazen en proclameerde op 22 december 1920 de oprichting van een 'Festival ter bevordering van Nieuwe Muziek'. De term nieuw, een modewoord in de jaren twintig, werd met opzet gekozen omdat hedendaagse (zeitgenössische) muziek ook werken van Strauss, Reger of Pfitzner werden verstaan. Bij de selectie van de inzendingen ging de voorkeur uit naar 'nog onbekende of omstreden componisten' en werd de meeste waarde gehecht aan het 'innerlijke gehalte en de creatieve scheppingskracht van de werken, ongeacht  hun muzikale taal of afkomst'.Het Donaueschinger initiatief was een gat in de markt en een uitkomst voor de jonge componistengeneratie. Tot het jaar 1926 liep het aantal inzenders op tot 199. Toen kwam het voorlopige einde aan de Donaueschinger Musiktage. Het festival was zeer succesvol geweest, had belangstellenden en vakmensen uit de hele wereld aangetrokken en navolging veroorzaakt: het Salzburger Moderne Musikfest (1922) in aansluiting waarop de ISCM, de International Society of Contemporary Music, werd opgericht.

Uitvoerenden:
Ebony Band
Werner Herbers, dirigent
Bernadette ter Heyne, zang

Programma:

Erwin Schulhoff Concertino (1925)
(1894-1942)  
Aarre Merikanto Konzert (1925)
(1893-1958)  
Egon Wellesz Persisches Ballett, op.30 (1920)
(1885-1974)  
Alois Haba Largo uit: Quator op.7 (1920)
(1893-1972)  
Eduard Erdmann Bagatel no. VII op. 5 (1919)
(1896-1958) Himmel und Erde, op. 8 (1915)
  Uit Fünf leichte Klavierstücke, op.6 (1918)
Karl Horwitz Die Nacht (1923)
(1884-1925) Lied eines Knaben, op. 6 no. 4 (1920)
  Der Tod, op. 6. no. 3 (1920)
Jos Matthias Hauer Fünf Stücke für Quartett, op. 30 (1924)
(1883-1959)  
Paul Hindemirh Finale 1921 uit Kammernusik nr. 1 op. 24
(1895-1963)  

 

Uitgevoerd:
Vredenburg Utrecht, 17 april 1992
Concertgebouw kleine zaal, Amsterdam, 18 april 1992